Ik hoop dat dit topic net zo gezellig wordt als deel 1 en dat vele mensen hier hun vragen en ervaringen willen delen over clickertraining.
Wat is clickertraining nu eigenlijk?
-Clickertraining is een manier van trainen waarbij gebruik wordt gemaakt van beloningen, ook wel positive reinforcement training genoemd.
Als je wilt dat een dier iets leert, kun je hem het beste belonen op het moment dat hij het gewenste gedrag vertoont of anders binnen 3 seconden na het gewenste gedrag. Zo kan het paard gemakkelijk de link leggen tussen zijn gedrag en de beloning.
Voor de mensen die nieuw zijn op gebied van clickertraining, hier wat basis vraag-en-antwoord kennis.
Wat is een brugsignaal, bridge of marker?
-Het is niet altijd mogelijk om een beloning op dat moment aan te bieden, waarop het dier nog bezig is het gewenste gedrag te vertonen. Het brugsignaal is een communicatiemiddel om de tijd tussen het gewenste gedrag (dat waar je meer van wilt) en de tijd die het kost de beloning te geven, te overbruggen.
In het Engels heet het 'bridge' (brug) of 'marker', om het gewenste gedag te markeren.
Waarom heet het clickertraining?
-De clicker is een doosje met een metalen plaatje erin. Als je het plaatje indrukt maakt het een klikgeluidje (de click). De click wordt gebruikt als brugsignaal, zie boven.
Waarom werkt clicker training?
-Positive reinforcement training werkt zeer goed omdat er iets leuks te halen valt voor het dier; de beloning. Je hoeft je paard niet meer te dwingen iets te doen en je hoeft ook geen straffen*) meer uit te delen.
Als je geen dwang gebruikt, wat doe dan je als je paard niet luistert?
-Clickertraining is een diervriendelijke manier van trainen. De clicker en de beloningen zijn je communicatiemiddelen. De beloning is bedoelt om het paard te motiveren te doen wat je wilt, als hij niet doet wat jij van hem vraagt zoek dan de (mogelijke) oorzaak en ga daarmee aan de slag:
1. Het paard snapt de opdracht niet.
Maak het gemakkelijker en bouw de moeilijkheidsgraad of duur dan weer op.
2. Het paard kan de opdracht niet uitvoeren.
Verander de omgeving zodat het paard het gewenste gedag wél kan uitvoeren.
3. Het paard heeft angst.
Neem de oorzaak van de angst weg, en kijk of stap 1 en 2 nodig zijn.
4. Het paard kan het wel maar 'wil niet'.
De vraag is dan waarom hij ineens niet meer gemotiveerd lijkt te zijn.
Kijk naar de beloning:
De waarde van de beloning kan afgezakt zijn. Als je van taart houdt en je mag ineens onbeperkt taart eten omdat je in een bakkerij werkt, neem maar van mij aan dat je na een tijdje geen supermarkt /ingevroren taarten meer lust. Nog wat later geef je niets meer om taart: het is niet bijzonder meer. Afwisseling van spijs doet eten en dat geldt ook voor paarden.
Je paard heeft misschien geen honger meer of hij vindt de grootte van de beloning niet meer in relatie staan tot de opdracht. Varieer in je soorten beloningen en in de hoeveelheid 'clicks' die je je paard geeft.
Pijn kan een oorzaak zijn waardoor je paard weigert. Of angst.
5. Hij vind iets anders interessanter.
Zie boven: kijk naar je beloning. Zijn die motiverend genoeg?
Kun je zorgen dat hij niet wordt afgeleid, zie 2?
Is je training te lang of zijn de opdrachten te saai?
Is zijn concentratievermogen misschien gewoon op?
Welke beloning moet ik gebruiken?
-In clickertraining zegggen we altijd: 'de ontvanger bepaalt de beloning'.
Het is dus de taak van de trainer uit te vogelen wat zijn paard motiveert. Wat voor de een een beloning is, hoeft de ander niet als motiverend te bepalen. Voorbeeld: ik werk heel erg graag voor geld, maar mijn paard kan ik daarmee niet motiveren. Omgekeerd geldt het in dit geval ook: ik word niet echt blij van een salaris in gras of brokken, maar mijn paard weer wel.
Wat zijn primaire en secundaire beloningen?
-Een primaire beloning is een beloning die het paard uit zichzelf al motiveert, zoals veiligheid, eten, drinken, seks, sociaal contact. Kortom eerste de levensbehoeften. Voedsel is het meest praktisch om als motivator in training te gebruiken. Als je paard ervan houdt om ergens goed gekriebeld te worden kun je dat ook gebruiken. Niet alle paarden hebben een favoriet kriebelplekje.
-Een secundaire beloning is een aangeleerde beloning, iets wat hij van nature niet als beloning beschouwde. Als je altijd je paard een primaire beloning geeft (zoals een brokje) terwijl je hem zachtjes op de hals klopt (wat in eerste instantie geen beloning is omdat paarden niet echt van klopjes houden) leert hij de klopjes op de hals associeren met iets leuks (voer)
Moet je nu voor altijd met de clicker en voer blijven rondlopen?
-Altijd een leuke vraag. Ik heb mensen die beginnen met rijden op een manege nog nooit horen vragen wanneer ze de zweep niet meer nodig hebben.
En ook mensen die met NH starten heb ik nog nooit horen vragen wanneer ze de trainingsstick en het touwhalster weg kunnen gooien. Als het over iets fijn uitdelen gaat (beloningen) komt die vraag vroeg of laat altijd wel eens boven drijven. Wat gek is want 'geven' geeft een goed gevoel. Echt waar. Oké, dit is mijn antwoord:
Ja en nee, dat hangt er vanaf....
Nee: je gebruikt de clicker alleen om nieuw gedrag aan te leren of bestaand gedrag te verbeteren. Dus als je paard weet wat er van hem verwacht wordt kun je de click achterwege laten. Als je paard volgens jou is uitgeleerd heb je de clicker dus niet meer nodig.
Als je bv gaat rijden en je vraagt alleen oefeningen die je paard al kan en je bent niet op zoek naar verbeteringen kun je prima zonder clicker af.Ja: zolang als je je paard steeds nieuwe dingen wilt leren of je nog steeds een betere uitvoering van een bepaald gedrag wilt aanleren heb je de clicker of een andere bridge nodig.
Dat hangt er vanaf: je wilt je paard blijven motiveren dus helemaal zonder beloningen kun je niet in de toekomst. Aangezien je nog steeds precies wilt markeren welk gedrag je op dat moment beloont, gebruik je je marker.
Kan ik ook een tongklik gebruiken of een woordje zoals 'yes'?
-Ja, dat kan. Een tongklik of een woordje is minder precies. Het duurt een fractie van een seconde langer dan een druk op de clicker en het klinkt niet altijd precies hetzelfde. De clicker wel en dat is de kracht van de clicker.
Het geluid van de clicker zorgt voor een 'gebaand pad' in de hersenen omdat hij altijd hetzelfde klinkt. Het paard hoeft niet te bepalen: wat dit echt het woordje 'yes' of niet? Elk geluid baant zijn eigen weg, maar hoe vaker je precies hetzelfde geluid gebruikt, hoe vlakker dat pad wordt.
Je emoties beïnvloeden je stemgeluid en daardoor klink je anders als je supertrots bent dan wanneer je zelf in dubio bent of je nu wel of niet dit gedrag eigenlijk wilt belonen. Ook als je verkouden bent of geen stem hebt, klinkt de click nog steeds hetzelfde. Een tongklik is meestal iets langzamer dan de clicker en is daarom niet zo precies.
Wil niet zeggen dat een woord of een tongklik niet werken. Ze werken wél en ze kunnen zeer zeker goed werken, maar net iets minder dan een geluid dat snel is en altijd hetzelfde is.
Kun je meerdere bridge signalen hebben?
- Ja, je kunt je paard meerdere bridges aanleren zodra hij goed snapt wat de click inhoudt. Het is zelfs erg handig dat je je paard kunt bridgen zonder clicker bij (in) de hand.
Is clickertraining moeilijk?
Het principe is heel simpel: je clickt voor het gedrag waar je meer van wilt hebben en levert zsm de beloning aan je paard.
Wat moeilijk kan zijn is je einddoel in kleine stapjes op te splitsen zodat je paard het leuk en gemakkelijk vindt om nieuwe dingen te leren en niet gefrustreerd raakt.
Gaat je paard niet schooien van al dat voer?
Dat hangt af van de trainer. Dit zijn de regels:
- je begint met het paard te leren voorzichtig en veilig voer uit je hand aan te nemen
- je paard krijgt enkel een voerbeloning na een click
- niet uit de hand voeren zonder click (anders raakt hij de kluts kwijt over wanneer hij wel en niet een beloning kan verwachten)
Wat zijn de gevaren van clickertraining?
- Je moet je bewust zijn van het feit dat een paard meestal dolenthousiast wordt van de ogenschijnlijke 'lukrake' clicks en beloningen die hij ineens ontvangt. Natuurlijk gaat hij proberen met zijn gedrag de clicks en de beloningen te beïnvloeden, daar is het hele principe van clickertraining op gebaseerd.
Hij probeert iets, en wordt wel (of niet) beloond. 'Schooine' is niets anders dan dat het paard vraagt om beloond te worden voor gedrag waarvoor hij in het verleden beloond werd. Negeren helpt ongewenst gedrag uit te laten doven.Hoe kun je schooien voorkomen?
1) Zodra je denkt dat je paard weet wat er van hem verwacht wordt ga je een cue aan het gedrag koppelen, bv een stemcommando of een lichaamsbeweging. Je introduceert de cue terwijl je paard het gedrag uitvoert (click en beloon). Na een paar keer geef je eerst de cue en dan wacht je op het gedrag. Vanaf dan click je alleen als je de cue voor een bepaalt gedrag hebt gegeven. Zonder vraag/opdracht (de cue) geen click (en beloning). Je paard leert snel op een cue te wachten
2) Leer je paard vanaf het begin een 'start' en 'eind' signaal voor de clickertraining. Startsignaal kan bv zijn 2 x in je handen klappen. Een eindsignaal kan bv zijn: je handen opsteken in de lucht (kijk "leeg") en zeggen Opperdepop. Paarden leren heel snel dat de sessie is afgelopen. Soms lopen ze dan weg, maar veel paarden blijven rondhangen omdat je je leuk vinden.
3) Wees consequent: click en beloon alleen nadat je een start signaal hebt gegeven en geen clicks meer na het eindsignaal. Dit helpt ook voorkomen dat je paard bij anderen gaat schooien, zij hebben geen startsignaal gegeven.
4) Leer het paard dat het voer altijd naar hem komt, ipv andersom. Met andere woorden lever de voerbeloning snel, én tot aan zijn mond. Zo voorkom je frustratie dat hij moet zoeken naar het voertje. Voer het liefst met gestrekte arm zodat hij nooit naar jou of je zakken hoeft te komen. Als hij hierbij een stapje achteruit moet, kan dat helpen hem te laten ontdekken dat 'in je zakken snuffelen' niet beloond wordt en achteruit stappen wel.
Met welke oefeningen kan ik het beste beginnen?
- Als je begint met de basis lessen, start je met voldoende tools om écht alles te trainen.
Beleefd voer aannemen (zie boven)
Targetten (het paard moet met een lichaamsdeel een doel aanraken, bv met de neus een targetstick aanraken)
Hoofd laag
Achterwaarts
"Grown-ups are talking" (= blijven staan op afstandje. Eventueel ook wegkijkend. Handig tegen schooien, voor als je staat te praten dat je paard niet gaat schuren, in je zakken gaat zitten enz)
Op een mat staan (is eigenlijk targetten met de voeten)
Heb je vragen of ervaringen met clickertraining: deel ze hier. Ik ben zelf zo enthousiast geworden over clickertraining en ik heb zulke goede resultaten geboekt in de laatste jaren dat ik geen andere methode meer gebruik om mijn paard nieuwe dingen te leren.
Vertel jouw ervaringen hier en laat maar horen als je vragen hebt.
---------
*) Straf: in de leertheorie is straf iets dat je gebruikt om een ongewenst gedrag te stoppen of te voorkomen. Met andere woorden: je paard leert niet wat er wél van hem verwacht wordt.
Heb het veel met m'n hond gedaan, en sinds kort doe ik het met m'n verzorgshet, die reageert er heel positief op. ![[o]](http://boktimg.nl/s/cadeau.gif "Cadeautje!")
aangaan bij het paard. Meestal nadat ze eerst een lichte frustratie hadden. 
). Nu hoef ik amper te wijzen en om te vragen en hij gaat al.
Op dit moment ben ik hem aan het herbeleren om voor de sulky te lopen.
